မေမွးမွိန္ႏိုင္ေသးေသာ...ေနရာ

     သာသာျပန္တာ မလုပ္ဘဲနဲ႕ ဘာသာျပန္အေၾကာင္းေလး ႀကံဳလို႕ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ႏွစ္ပိုင္းေတြေလာက္ကေပါ႕။ ဘာသာစကား စေလ႕လာခါစက ဘာသာျပန္ကို software ေတြကေနတစ္ဆင္႕ဘာသာျပန္ႏိုင္ရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပဲလို႕ ေတြးခဲ႕မိတယ္။ ဘာေၾကာင္႕လဲဆိုေတာ႕ ဘာသာျပန္ဖို႕ ႀကိဳးစားတိုင္း  ေခါင္းအရမ္းကိုက္တယ္။ Dictionary လွန္ရ၊ သင္႕ေတာ္တဲ႕ ေ၀ါဟာရ ႐ွာရ၊ ဟိုလူ႕ေမးဒီလူ႕ေမးလုပ္ရ၊ ဆရာေတြဆီေျပးရနဲ႕ အလုပ္အရမ္းရႈပ္ရတယ္။ (စာဖတ္ စာမွတ္ ပ်င္းတာလည္းပါပါတယ္။) ေနာက္ဆံုး မသိလို႕ေရာခ်ရတာမ်ိဳးလည္း မလုပ္ခ်င္ေတာ႕ ဆက္ၿပီး ဘာသာမျပန္ျဖစ္ေတာ႕ဘူး။ စမ္းၾကည္႕လိုက္။ ရပ္သြားလိုက္ေပါ႕။

    ဘာသာျပန္ကေတာ႕ တရုတ္နဲ႕ အဂၤလိပ္ကေန ျမန္မာကို ဘာသာျပန္တာပါ။ ဒါေပမယ္႕ Chinese-English နဲ႕ English-Chinese Dictionary စာအုပ္နဲ႕software ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ကုိးကားရပါတယ္။  ဒီႏွစ္ခုသိမွ ျမန္မာလို သာသာျပန္လို႕ အဆင္ေခ်ာပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက တရုတ္စာရိုက္တဲ႕ Software ေတြျဖစ္တဲ႕ Twin-Bridge တို႕၊ C-Star တို႕ ဆိုတာေတြနဲ႕ Word-To-Word Translation ေလာက္ကိုပဲ စမ္းၾကည္႕ရင္း ေနာင္ဆိုရင္ ၀ါက်တစ္ေၾကာင္းခ်င္း၊ စာတစ္ပိုဒ္ခ်င္း ဘာသာျပန္လာႏိုင္တဲ႕ အဆင္႕အထိ ေတြးၾကည္႕ခဲ႕မိဖူးတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္သက္သာမယ္ေပါ႕။ ေတြးေပ်ာ္ခဲ႕ပါတယ္။

     အခု  ၂၀၁၀ ထဲမွာ။ ဒီ blog ေလးမွာ ဟိုေရးဒီေရးလုပ္ၾကည္႕ရင္းနဲ႕ Google ရဲ႕ Web Translation ကိုေတာ္ေတာ္ သေဘာက်မိတယ္။ ဒါေပမယ္႕ သူကေတာ႕ ႏွစ္ေတြအမ်ားႀကီးနဲ႕ ဘာသာျပန္သူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည္႕ဆည္းေပးႏိုင္တာရယ္၊ ေန႕စဥ္အသံုးျပဳသူ လူဦးေရကလည္း မ်ားလြန္းတာရယ္ေၾကာင္႕ သူ႕ရဲ႕ Translation Log ေတြကေနတစ္ဆင္႕ အၿမဲ Update လုပ္ႏိုင္ခဲ႕ပံုရပါတယ္။ Disambiguation ေကာင္းေကာင္းလုပ္လာႏိုင္ပါၿပီ။ ေနာင္မွာ Google ဟာ ဘာသာစကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ၿပည္႕စံုလုနီးပါး ဘာသာျပန္ေပးႏိုင္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင္႕ရပါတယ္။

     ဒါေပမယ္႕ေပါ႕ေလ၊ ျမန္မာစာေတာ႕ Google မွာ မပါေသးဘူးလို႕ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြလည္း ကိုယ္႕နည္းကိုယ္႕ဟန္နဲ႕ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ျမန္မာေဘာ႕ေတာ႕ (mmbottalk)  ဆိုၿပီး Gtalk မွာ Dictionary အေသးစားပံုစံနဲ႕ေတာင္ ေပၚလာပါေသးတယ္။ စာရိုက္တုန္း၊ စကားေျပာတုန္း  ဒီ  Gtalk Windows ကေန အလြယ္ကိုးကားႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားတာပါ။

     ဒီ ၄-၅-၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ဘာသာျပန္စြမ္းရည္ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႕ အဓိကက်တဲ႕ စာမ်ားမ်ားဖတ္ျခင္း၊ ဘာသာမ်ားမ်ားျပန္ျခင္း၊ ေ၀ါဟာရေလ႕လာျခင္း၊ ရုပ္ရွင္မ်ားမ်ားၾကည္႕ျခင္း (လံုး၀သက္ဆိုင္ေၾကာင္းပါ။) စတာေတြ မ်ားမ်ား မလုပ္ႏိုင္ခဲ႕တဲ႕ ကၽြန္ေတာ္႕အတြက္ကေတာ႕ ဘာသာျပန္စြမ္းရည္တိုးတက္မလာပါဘူး။ ဒီေတာ႕ ျမန္မာစာဘာသာျပန္ႏိုင္တဲ႕ Software ေကာင္းေကာင္းတစ္ခုေပၚလာရင္ေတာ႕ သက္သာၿပီလို႕ ေတြးေနဆဲအခုိက္မွာ ျမန္မာ႕ဆက္သြယ္ေရးက ဘာသာျပန္ဆိုဒ္ တစ္ခုတင္တယ္ ဆိုလို႕ စမ္းၾကည္႕ပါတယ္။ ျမန္မာလို ဘာသာျပန္လို႕ရပါတယ္။ ဒီ Siteရဲ႕Linkပါ။ http://www.myanmarnlp.org.mm/ ။ Myanmar3 Font  ကို သံုးမွရပါမယ္။ မျပည္႕စံုေသးပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ ဒီေန႕ပဲ သိပၸံႏွင္႕နည္းပညာဌာနေအာက္က ရန္ကုန္ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္ရဲ႕ Myanmar NLP Research Team ကေန Translation Web Site တစ္ခုတင္လိုက္ၿပီဆိုလို႕ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္သြားတယ္။  သြားစမ္းၾကည္႕ပါတယ္။ မတူညီမႈေလးေတြနဲ႕ မျပည္႕စံုမႈေလးေတြေတာ႕ ရွိေနပါတယ္။ တိုက္ရိုက္ ဘာသာျပန္ႏိုင္ၿပီး (Zawgyi Font) ေဇာ္ဂ်ီစာလံုးကို အသံုးျပဳထားေတာ႕  လတ္တေလာမွာ အသံုးျပဳသူပိုႏွစ္သက္မယ္႕ သေဘာရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ႕အဲဒီSiteရဲ႕Linkပါ။ (Under Construction State ျပန္ေရာက္ေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ကၽြန္ေတာ္ေတာ႕ သြားၾကည္႕လို႕မရဘူး။) http://http://www.nlpresearch-ucsy.edu.mm/mtapplication.html ။ မိမိနဲ႕ အဆင္ေျပတာကို ဥာဏ္ရွိသလို ေရြးခ်ယ္သံုးႏိုင္ဖို႕ အခြင္႕အေရးကေတာ႕ ေပၚလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ 

     Develop လုပ္သူေတြကေတာ႕ လုပ္ေပးၿပီးပါၿပီ။ သူတို႕ရဲ႕ အသံုးျပဳသူအေပၚထားတဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႕ ေနာက္ပိုင္းတာ၀န္ေတြကေတာ႕ ပိုမိုေကာင္းမြန္ျပည္႕စံုတဲ႕ Translation ေတြရတဲ႕အထိ ဆက္လုပ္ၾကဖို႕ပါပဲ။ ဒါေပမယ္႕ အဲဒါေတြကို သူတို႕ခ်ည္းပဲ ျပည္႕စံုလာေအာင္လုပ္တာထက္ အသံုးျပဳသူေတြက မ်ားမ်ား၀ိုင္းသံုးမွ အႀကံမ်ားမ်ား ၀ိုင္းေပးမွ မွန္ကန္တဲ႕ ျပည္႕စံုမႈေတြရလာႏိုင္မွာပါ။ Google Translate ဟာ ဒီလိုနဲ႕ ျပည္႕စံုအသက္၀င္လာခဲ႕တာပါ။ အခုလို Theory ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပည္႕စံုတဲ႕ ျမန္မာ႕ဂုဏ္ေဆာင္ Translation Site ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ေပၚထြန္းလာႏိုင္သလဲလို႕လည္း ျပန္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္ၾကည္႕မိပါတယ္။ သိပ္မမ်ားႏိုင္ေလာက္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႕လည္းဆိုေတာ႕ ဒီလို Site တစ္ခုျဖစ္လာဖို႕ လူအားေငြအား ဘယ္ေလာက္ရင္းရမယ္၊ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ေပး၇မယ္ဆိုတာ တပ္အပ္မေျပာႏိုင္ေပမယ္႕ လြယ္ကူတဲ႕အလုပ္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ႕ေသခ်ာပါတယ္။

     ဘာပဲေျပာေျပာ ကၽြန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္မိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္႕အတြက္ေတာ႕ ႀကီးမားတဲ႕ အေထာက္အကူတစ္ခုပါပဲ။ ဒါနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ထဲ ေတြးမိတာက တကယ္လို႕မ်ား ဒီလို Translation Site တစ္ခုဟာ လံုး၀ျပည္႕စံုေအာင္ ဘာသာျပန္ႏို္င္ၿပီဆိုရင္ ဒါမွမဟုတ္ ၿပီးျပည္႕စံုတဲ႕ ဘာသာျပန္ Software တစ္ခု ေပၚေပါက္လာရင္ ဘာသာျပန္ေတြရဲ႕က႑ ေမွးမွိန္သြားေတာ႕မလားေပါ႕။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႕ အေပ်ာ္တမ္း ဘာသာျပန္သူသက္သက္ပါ။ (ဘာသာမျပန္သေလာက္ပါပဲ။) ဒါေပမယ္႕ ဘာသာစကားကိုအရင္းတည္ၿပီး Intellectual Property အျဖစ္ ေစ်းကြက္တင္ေနတဲ႕ ဘာသာျပန္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြ ဘာအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာႏိုင္သလဲေပါ႕။ ေလာေလာဆယ္ေတာ႕ ဘာမွမျဖစ္လာႏိုင္ေသးပါ။ ဒါေတြက သူတို႕လုပ္ငန္းကိုေတာင္ အေထာက္အပံ႕ပိုေပးႏိုင္မယ္ဆိုတာ ေသခ်ာလွပါတယ္။ ေမွးမွိန္တယ္ မေမွးမွိန္ဘူးဆိုတာကေတာ႕ နည္းပညာပံ႕ပိုးႏိုင္မႈနဲ႕ ဘာသာျပန္လုိအပ္မႈ အခ်ိဳးက်မက် ဆိုတာကို ေစာင္႕ၾကည္႕ၾကဖို႕ပါပဲ။

     ေနာက္တစ္ခုက ကြန္ပ်ဴတာဘာသာျပန္နဲ႕ လူ႕ဥာဏ္ရည္နဲ႕ ဘာသာျပန္မႈလုပ္တာ ကြာပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာကို ဘာသာျပန္ခိုင္းတာဟာ ကေလးတစ္ေယာက္ကို စာသင္ေပးၿပီး စာျပန္အံခိုင္းသလိုပါပဲ။ ေၾကာင္းက်ိဳးစပ္ဆက္မႈကို ျပည္႕ျပည္႕စံုစံုမေတြးႏိုင္တဲ႕ သေဘာပါ။ အေျခအေနကို အလံုးစံု မသံုးသပ္ႏိုင္တဲ႕ အေျခအေနပါ။ (ဒီကိစၥကို ျပန္ခံျငင္းဖို႕ဆိုရင္ေတာ႕ လူဘာသာျပန္တာထက္ အရည္အေသြးပိုေကာင္းတဲ႕ ဘာသာျပန္ကို ကြန္ပ်ဴတာက ထုတ္ေပးတဲ႕လာႏိုင္တဲ႕အခိ်န္၊ Artificial Intelligence ခရီးေပါက္တဲ႕အခိ်န္ထိ ေစာင္႕ရမွာပါ။

     ဘာပဲေျပာေျပာ ဦးေမာင္ကေတာ႕ ခံစားခ်က္က ႏွစ္မ်ိဳးပါ။  Translation Site ေတြေၾကာင္႕ ဘာသာျပန္အေထာက္အပံ႕ရလာတဲ႕အတြက္ ၀မ္းသာပါတယ္။ အခိ်န္ကုန္ ေခါင္းစား သက္သာတယ္ေလ။  ဒါေပမယ္႕ မျပည္႕စံုေသးတဲ႕အတြက္ ၀ါက်ျပန္စီေနရတာရယ္ idiom ေတြ ျပန္ရွာဖို႕ Dictionary လွန္ေနရတာရယ္ကိုေတာ႕ ဘ၀င္မက်လွပါဘူး။ အႏွီ software တို႕ကို အားကိုးလိုေသာ္ျငားလည္း စာအုပ္ လက္မလႊတ္ႏိုင္ေသးေသာေၾကာင္႕ စာမ်ားမ်ားဖတ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ မေမွးမွိန္ႏိုင္ေသာ ေနရာတစ္ခုအတြက္ ဆက္လက္ျပင္ဆင္၇န္လိုအပ္ေၾကာင္း ေတြးမိသျဖင္႕.....(စာဖတ္ရမွာပ်င္းတယ္ဗ်ိဳ႕....)။

ေပ်ာ္႐ႊင္ၾကပါေစ...

ေမာင္ေမာင္

၂၀-၁၀-၂၀၁၀ ည ၁၀း၅၅